Patronímias e patronímicos: a relação entre os guerreiros menores da Ilíada e seus ancestrais

Autores

Palavras-chave:

Guerreiros menores da Ilíada, onomástica, Homero, patronímia

Resumo

Este artigo busca demonstrar as relações existentes entre os nomes dos guerreiros menores da Ilíada (isto é, aqueles que têm uma participação pequena no poema, sendo muitas vezes mencionados apenas uma vez, em geral no momento de sua morte) e os de seus ancestrais; relação que pode ser obtida através dos significados dos nomes, através de sua grafia ou ainda através de informações que o poema apresenta sobre os combatentes e sobre seus ancestrais.

Referências

Edições e traduções de Homero

Homeri Opera. Edited by David B. Monro and Thomas W. Allen. Oxford: Oxford University Press, 1920. 2 v.

HOMERO. Ilíada. Tradução de Carlos Alberto Nunes. São Paulo: Melhoramentos, 1964.

HOMERO. Ilíada. Tradução de Frederico Lourenço. Lisboa: Cotovia, 2008.

HOMERO. Odisseia. Tradução de Carlos Alberto Nunes. Rio de Janeiro: Ediouro, s.d.

HOMERO. Odisseia. Tradução de Frederico Lourenço. Lisboa: Quetzal, 2018.

Outras fontes

Apollonii Rhodii Argonautica. Edited by H. Fraenkel. Oxford: Clarendon Press, 1961.

APOLODORO. Biblioteca mitológica. Traducción de José Calderón Felices. Barcelona, [s.n.], 1985.

APOLODORO. Biblioteca mitológica. Traducción de Margarita Rodríguez de Sepúlveda. Madrid: Gredos, 1985.

APOLONIO DE RODAS. Argonáuticas. Traducción y notas de Mariano Valverde Sánchez. Madrid: Gredos, 1996. (Biblioteca Clásica Gredos, 227).

ESTRABÓN. Geografía. Traducción y notas de J. L. García Ramon y J. García Blanco. Madrid: Gredos, 1991. (Biblioteca Clásica Gredos, 159).

Eustathii archiepiscopi Thessalonicensis commentarii ad Homeri Iliadem. Ad fidem exempli romani editi. Edited by M. Devarius. Leipzig: Johann August Gottlob Weigel, 1827-1830. 4 v.

Eustathii archiepiscopi Thessalonicensis commentarii ad Homeri Odysseam. Edited by J. G. Stallbaum. Cambridge: Cambridge University Press, 2010. 2 v.

Eustathii archiepiscopi Thessalonicensis commentarii ad Homeri Iliadem pertinentes. Edited by Marchinus van der Valk. Leiden: Brill, 1971-1987. 4 v.

Fragmenta Hesiodea. Edited by R. Merkelbach and M. L. West. Oxford: Clarendon Press, 1967.

PAUSANIAS. Descripción de Grécia. Traducción de María Cruz Herrero Ingelmo. Madrid: Gredos, s.d. (Biblioteca Clásica Gredos, 197).

Pausaniae Graeciae descriptio. Edited by F. Spiro. Leipzig: Teubner, 1903. 3 v.

PLATÃO. O banquete. Tradução de Carlos Alberto Nunes. 3. ed. Belém: ed.ufpa, 2011.

PLATO. Leges. In: Platonis Opera. Edited by J. Burnet. Oxford: Clarendon Press, 1907. v. V.

PLATO. Symposium. In: Platonis Opera. Edited by J. Burnet. Oxford: Clarendon Press, 1901. v. II.

PLATON. Les lois. Livres I à VI. Traduction par Luc Brisson et Jean-François Pradeau. Paris: Flammarion, 2006.

PSEUDO-APOLLODORUS. Apollodori bibliotheca. Edited by R. Wagner. Leipzig: Teubner, 1894.

Scholia in Apollonium Rhodium Vetera. Edited by Karl Wendel. Berlin: Weidmann, 1974.

Strabonis geographica. Edited by A. Meineke. Leipzig: Teubner, 1877. 3 v.

WEST, M. L. (Ed.). Greek Epic Fragments. Cambridge: Harvard University Press, 2003.

Referencial teórico geral

ASSUNÇÃO, T. R. Nota crítica à “bela morte” vernantiana. Clássica, v. 7/8, p. 53-62, 1994/1995.

AUTENRIETH, G. A Homeric Dictionary. Translated by Robert P. Keep. New York: Harper & Brothers, 1895.

BAILLY, A. Dictionnaire grec-français. Paris: Hachette, 1950.

BEEKES, R. Etymological Dictionary of Greek. Leiden: Brill, 2010. 2 v.

BOUVIER, D. Hector et les hommes de demain. In: ______. Le sceptre et la lyre: L’Iliade ou les héros de la mémoire. Grenoble: Jérôme Millon, 2002, p. 51-134.

BRANDÃO, J. J. L. Antiga Musa: arqueologia da ficção. Belo Horizonte: Faculdade de Letras da UFMG, 2005.

CHANTRAINE, P. Dictionnaire étymologique de la langue grecque: histoire des mots. Paris: Klincksieck, 1999.

CUNLIFFE, R. J. A Lexicon of the Homeric Dialect. Norman: University of Oklahoma Press, 1963.

Dizionario etimilogico della mitologia greca (DEMGOL). Disponível em: <https://demgol.units.it/index.do>.

DIMOCK JR., G. E. The Name of Odysseus. The Hudson Review, New York, v. 9, n. 1, 1956, p. 52-70.

EDWARDS, M. W. The Iliad: A Commentary. Books 17-20. Cambridge: Cambridge University Press, 1985. v. V.

FINKELBERG, M. (Org.). The Homer Encyclopedia. New Jersey: Blackwell Publishing, 2011. 3 v.

HAINSWORTH, B. The Iliad: A Commentary. Books 9-12. Cambridge: Cambridge University Press, 1985. v. III.

HEUBECK, A.; HOEKSTRA, A. A Commentary on Homer’s Odyssey. Books IX-XVI. Oxford: Clarendon Press, 1989. v. II.

HEUBECK, A.; WEST; S.; HAINSWORTH, J. B. A Commentary on Homer’s Odyssey. Books I-VIII. Oxford: Clarendon Press, 1988. v. I.

HIGBIE, C. Heroes’ Names, Homeric Identities. New York: Garland Publishing, 1995.

HOLLAND, G. B. The Name of Achilles: A Revised Etymology. Glotta, v. 71, n. 1-2, p. 17-27, 1993.

JANKO, R. The Iliad: A Commentary. Books 13-16. Cambridge: Cambridge University Press, 1985. v. IV.

KAMPTZ, H. von. Homerische Personennamen: Sprachwissenschaftliche und historische Klassifikation. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 1982.

KANAVOU, N. The Names of Homeric Heroes: Problems and Interpretations. Boston: De Gruyter, 2015. (Studies in the Recovery of Ancient Texts, 15).

KIRK, G. S. The Iliad: A Commentary. Books 1-4. Cambridge: Cambridge University Press, 1985a. v. I.

KIRK, G. S. The Iliad: A Commentary. Books 5-8. Cambridge: Cambridge University Press, 1985b. v. II.

LIDDELL, H. G.; SCOTT, R. Greek-English Lexicon. New York: Harper & Brothers, 1883.

LOUDEN, B. Categories of Homeric Wordplay. Transactions of the American Philological Association, v. 125, p. 27-46, 1995.

LUCKENBILL, D. D. A Possible Occurrence of the Name Alexander in the Boghaz-Keui Tablets. Classical Philology, v. 6, n. 1, p. 85-86, Jan. 1911.

RICHARDSON, N. The Iliad: A Commentary. Books 21-24. Cambridge: Cambridge University Press, 1985. v. VI.

ROMILLY, J. de. L’Iliade, une epopée différente des autres. In: ______. Pourquoi la Grèce? France: Éditions de Fallois, 2014, p. 25-67.

RUSSO, J.; FERNÁNDEZ-GALIANO, M.; HEUBECK, A. A Commentary on Homer’s Odyssey. Books XVII-XXIV. Oxford: Clarendon Press, 1992. v. III.

STANFORD, W. B. The Homeric Etymology of the Name Odysseus. Classical Philology, Chicago, v. 47, n. 4, 1952, p. 209-213.

SULZBERGER, M. Ὄνομα ἐπώνυμον: les noms propres chez Homère et dans la mythologie grecque. Revue des Études Grecques, v. 39, n. 39-183, p. 381-447, 1926.

SVENBRO, J. The Child as Signifier: The “Inscription” of the Proper Name. In: ______. Phrasikleia: An Anthropology of Reading in Ancient Greece. Translated from the French by Janet Lloyd. Ithaca (NY): Cornell University Press, 1993, p. 64-79.

VERNANT, J.-P. A bela morte e o cadáver ultrajado. Tradução de Elisa A. Kossovitch e João. A. Hansen. Discurso, n. 9, p. 31-62, 1978.

WATHELET, P. Dictionnaire des Troyens de l’Iliade. Liège: Université de Liège, 1988. 2 v.

WATHELET, P. Les Troyens de l’Iliade: mythe et histoire. Paris: Les Belles Lettres, 1989.

NAGY, G. The Name of Achilles: Questions of Etymology and ‘Folk-Etymology’. Illinois Classical Studies, v. 19, p. 3-9, 1994

NIKOLAEV, Alexander. The Name of Achilles. In: WHITMARSH, Tim; WARREN, James [Eds.]. Greek and Latin from An Indo-European Perspective. Cambridge: Cambridge Philological Society, 2007, p. 162-214.

Downloads

Publicado

2023-10-20

Edição

Seção

Artigos